-
Jom Kippoer
Het hoogtepunt van de Hoge Feestdagen is de Shabbat aller Shabbats, de heiligste dag van de Joodse kalender: Grote Verzoendag. Jom Kippoer is een dag vol ontzag en eerbied. Zelfs Joodse mensen die het hele jaar niet naar de synagoge gaan, doen dat wel op Jom Kippoer. Het is de dag van geestelijke afrekening: Joden staan oog in oog met zichzelf en met hun Schepper door middel van vasten, gebed en meditatie.
In de Bijbel wordt Grote Verzoendag een dag van boetedoening en verzoening genoemd. (Lev. 23:27-32) Ten tijde van de Tweede Tempel was het jaarlijkse hoogtepunt het ritueel van de Hogepriester die in speciale witte kleding het Heilige der Heilige betrad om daar voor Gods aangezicht verzoening te bepleiten voor het gehele volk.
Op de avond voor Jom Kippoer gebruikt men een Shabbatsmaaltijd. Het is de bedoeling dat deze maaltijd ruim voor zonsondergang afgelopen is, want wanneer de zon ondergaat is het gebruikelijk dat men in de synagoge is voor het openingsritueel van Jom Kippoer. Tijdens dit ritueel wordt het Kol Nidré ten gehore gebracht, het openingsgebed van Jom Kippoer waarmee men zich verootmoedigt voor de Heer. Mannen (soms ook vrouwen) dragen hun gebedsmantel en die wordt pas afgelegd als Jom Kippoer voorbij is. Vanaf dat moment wordt er 25 uur gevast. Pas na zonsondergang de volgende dag mag men weer eten. De dag zelf brengt men vrijwel geheel biddend en mediterend door in de synagoge. Er zijn de hele dag door speciale diensten en er worden speciale liederen gezongen. Een van de belangrijkste onderdelen van die dag is het Widdoei, de belijdenis van zonden die maar liefst 10 keer wordt uitgesproken. Altijd in meervoudsvorm waardoor de collectieve verantwoordelijkheid tot uitdrukking wordt gebracht.
Alle beperkingen die gelden voor de Shabbat gelden in nog sterkere mate voor Grote Verzoendag. Daarnaast:
- Mag men geen voedsel of drank tot zich nemen. (behalve voor kinderen die nog niet hun Bar of Bat Mitzwàh gedaan hebben, en voor mensen die te ziek zijn om te vasten of fysiek gevaar lopen.
- Men mag het lichaam niet zalven of wassen.
- Er is een verbod op seksuele handelingen aangezien dat als genot wordt beschouwd.
- Men mag geen leren schoenen dragen, omdat leer wordt beschouwd als luxe. Volgens een middeleeuwse rabbijn kan men geen leer van een ander schepsel dragen als men om vergiffenis vraagt.
- Men moet afzien van alle aardse bevrediging om ruimte te scheppen voor geestelijke verlangens.
Jom Kippoer wordt afgesloten met het slaan van de eerste spijker in de Soekkàh (Loofhut) onmiddellijk na het vasten, als teken dat men terugkeert naar het normale Joodse levensritme en dat men aan het begin staat van een nieuwe Goddelijke opdracht: Soekkot.